Canxi là gì? Tại sao Canxi lại cần thiết đối với sức khỏe con người

1. Canxi là gì?

Canxi là nguyên tố hoạt động quan trọng nhất trong các nguyên tố trong cơ thể con người, 99% tồn tại trong xương, răng, móng tay, móng chân, 1% tồn tại trong máu, trong tổ chức phần mềm và dịch ngoài tế bào. Trong cơ thể con người  nồng độ Canxi trong xương cao gấp 10.000 lần trong máu (Xương : máu= 10.000: 1).

Nồng độ Canxi trong máu người lớn  trung bình 9 – 11mg/dl, nếu tuột xuống bằng hoặc nhở hơn 7mg/dl sẽ bị chụột rút, tay chân co giật, ngược lại  nếu bằng hoặc lớn hơn 13mg/dl sẽ bị loạn nhịp tim, rất nguy hiểm cho tính mạng. Cho nên việc dy trì nồng độ Canxi máu luôn ổn định là điều rất cần thiết cho cơ thể  con người.

Việc duy trì nồng độ ổn định này được một hệ thống tự động thường xuyên điều tiết. Khi ta hấp thụ Canxi trong thức ăn không đủ cho nhu cầu cùa cơ thể, thì nồng đô Canxi trong máu tạm tời giảm xuống, thông tin này được truyền qua hệ thần kinh trung ương. Tuyến ”cận giáp trạng” nhận đươc thông tin lập tức tiết ra hooc mon tuyết giáp (PTH) thúc đẩy lấy Canxi dạng hợp chất trong xương chuyển thành ion Canxi bổ sung duy trì cân bằng Canxi trong máu.

Quá trình điều tiết này diễn ra trong tích tắc cho nên chúng ta không nhận biết được. Dù cơ thể bị thiếu Canxi tầm trọng như nồng độ Canxi tuột xuống dưới 7mg/dl dẫn đến bị chuột rút, nhưng sau mấy giây hoặc vài phút là khỏi.  Bởi vậy nếu căn cứ vào nồng độ Canxi máu để chuẩn đoán cơ thể thiêu Canxi  hay đủ sẽ là trái với khoa học.

Do tuyến “cận giáp trạng”  bị kích thích liên tục phải làm việc quá mức nên không còn kiểm soát được nồng độ Canxi trong máu, do vậy nồng độ Canxi trong máu tăng lên dẫn đến rối loạn nhịp tim.

Lúc này hệ thống điều tiết Canxi trong máu bắt đầu sẽ phát huy tác dụng. Một tuyến khác ở cổ chúng ta “ tuyến giáp trạng” tiết ra hoc mon thúc đẩy chuyển lượng Canxi dư thừa trong máu tới các cơ quan tổ chức khác để duy trì nồng độ Canxi trong máu. Quá trình này gọi là “di chuyển” Canxi. Quá trình này truy giúp ổn định nồng độ Canxi trong máu nhưng lại phát sinh hoàng loạt vấn đề về  sức khỏe như sau.

Hình - Sơ đồ di chuyển Canxi  gây nên một số bệnh trong cơ thể

+  Nếu Caxi trong máu di chuyển về xương thì gây ra bệnh về xương, gai cột sống
+  Di chuyển vào niêu đạo, mật thì sinh ra các loại sỏi.

+  Di chuyển đến thành động mạch gây chứng sơ cứng động mạch

+  Di chuyển tới tế bào thần kinh thì dẫn tới  tế bào thần kinh bị lõa hóa, đó là 1 trong những nguyên nhân chủ yếu gây ra bẹnh lú lâm ở người già.
+  Di chuyển đến các tổ chức khí quan khác trong cơ thể, thì lúc này nồng độ Canxi ngoài dịch bào và nồng độ Canxi trong dịch bào sẽ biến đổi, dẫn đến các tổ chức phần mềm  bị sơ cứng, làm cho công năng của nhiều khí quang trong cở thể bị thoái hóa, suy yếu, đó là một trong những nguyên nhân quan trọng làm cho loài người bị lão hóa sớm.

Vậy tại sao lại có quá trình di chuyển Canxi không bình thường này. Đó là do thiếu Canxi trong cơ thể.

2) Công dụng của Canxi

a) Đối với người lớn

Canxi giúp xương chắc khỏe, phòng ngừa những bệnh loãng xương, giảm tình trạng đau nhức và khó khăn trong vận động, làm nhanh lành các vết nứt gãy trên xương, 

Canxi làm tăng cường lưu thông máu huyết…

Canxi còn cần thiết cho hoạt động của tim. Nếu cơ thể thiếu canxi kéo dài, cơ tim sẽ co bóp yếu, khi làm việc dễ mệt và hay vã mồ hôi.

Ngoài ra, canxi có vai trò quan trọng đối với hệ thần kinh. Ở người già thiếu canxi dễ bị suy nhược thần kinh, trí nhớ kém, tinh thần không ổn định, đau đầu,…

Hình - Bổ sung đầy đủ Canxi giúp xương chắc khỏe mỗi ngày

b) Đối với trẻ em

Nhờ có canxi sẽ giúp trẻ cao lớn, với những trẻ thiếu canxi, trẻ sẽ chậm lớn, xương nhỏ và yếu, dễ dẫn đến bệnh còi xương, chất lượng răng kém, dễ sâu và răng mọc không đều.

Bên cạnh đó, canxi rất quan trọng với hệ thần kinh của trẻ em, những trẻ bị thiếu canxi thường có biểu hiện khóc đêm, hay giật mình và dễ nổi cáu.

c) Đối với phụ nữ mang thai

Phụ nữ có thai cần bổ sung canxi để cung cấp cho thai nhi, giúp ích cho quá trình hình thành xương, hộp sọ, răng, cơ của em bé.

Ngoài ra Canxi còn cung cấp cho sự phát triển của bé, giúp bé phát triển hệ xương toàn diện và khỏe mạnh.

Tham gia điều hòa quá trình đông máu, tạo điều kiện cho sự đông máu tự nhiên.

Bảo vệ mẹ chống loãng xương, xốp xương, xương yếu dễ gãy do thiếu canxi.

Duy trì nhịp tim ổn định và các hoạt động chuyển hóa trong cơ thể.

Là nguyên liệu cần thiết cho sản xuất sữa mẹ sau sinh.

Giảm nguy cơ tiền sản giật ở bà bầu, ngăn ngừa cao huyết áp.

Mẹ bầu thiếu canxi thường có các biểu hiện như: Người mệt mỏi, đau lưng, đau mỏi xương khớp, đau răng, sâu răng, tê chân, chuột rút, mất ngủ....Mẹ bầu thiếu canxi còn ảnh hưởng tới sức khỏe thai nhi như: Chậm phát triển, còi xương bẩm sinh, khò khè bẩm sinh, dị dạng xương....

3. Tác hại của việc thiếu Canxi với sức khỏe con người?

Canxi không chỉ được ví như những viên gạch để xếp nên hệ thống xương của con người. Hệ thống xương có vai trò vô cùng quan trọng là làm giá đỡ để đỡ các tạng trong cơ thể như nội tạng, tim gan, sọ não.

Thiếu canxi sẽ ảnh hưởng đến toàn bộ vai trò của hệ thống xương. Nó làm ảnh hưởng đến vai trò của chuyển hóa, làm ảnh hưởng đến các cấu trúc bảo vệ cột sống cơ thể của bệnh nhân, ảnh hưởng đến điểm bám của các cơ gân, đến chức năng vận động cơ thể của bệnh nhân…Những cơ quan bị ảnh hưởng tầm trọng nếu cơ thể bạn thiếu Canxi bao gồm:

a) Hệ Xương

Canxi có vai trò đặc biệt quan trọng đối với xương, nhất là ở trẻ em, chúng ảnh hưởng đến cả quá trình phát triển. Nếu thiếu canxi trẻ chậm lớn, hạn chế chiều cao, còi xương, răng mọc không đều, dễ bị sâu răng. Thiếu canxi còn dẫn đến tình trạng loãng xương, xẹp đốt sống ở người lớn tuổi.

Hình -  Bệnh loãng xương do thiếu canxi gây ra

b) Da

Một khi canxi bị thiếu thì khả năng miễn dịch cũng bị rối loạn theo, gây ra những chứng bệnh về da như nổi chấm đỏ, bệnh phong thấp, nứt viêm da, bạch tạng. Bổ sung canxi có thể nâng cao chức năng của hệ miễn dịch, góp phần chữa các căn bệnh trên. Canxi có ý nghĩa quan trọng trong việc bảo vệ da, làm đẹp da.

c) Đái tháo đường

Khi mắc bệnh này, người bệnh hàng ngày tiết ra một lượng đường khá qua đường tiểu tiện và điều này có nghĩa, lượng canxi bài tiết qua nước tiểu cũng tăng lên. Canxi bị rối loạn càng làm cho bệnh đái tháo đường thêm trầm trọng. Những người bị mắc bệnh đái đường kèm theo chứng loãng xương chiếm khoảng 60% tổng số bệnh nhân bị bệnh đái tháo đường.

d)Thần kinh

Lon canxi đóng vai trò quan trọng trong quá trình phóng thích và lan tỏa thần kinh. Khi cơ thể thiếu canxi, quá trình phóng thích thần kinh sẽ gặp nhiều trở ngại, cơ chế hưng phấn và cơ chế ức chế của cơ thể cũng bị phá vỡ. 

Biểu hiện:  
+ Trẻ em: Là hay giật mình về ban đêm, bức bối, mất ngủ, hiếu động. 

+ Người trung niên và người già là dễ căng thẳng thần kinh, tinh thần bất ổn, trí nhớ giảm sút, tính kiên nhẫn giảm, thần kinh suy nhược và chứng ngớ ngẩn xuất hiện ở người già.  

+ Đây chính là biểu hiện của khả năng điều tiết thần kinh giảm sút. 

e) Hệ miễn dịch

Canxi đảm nhiệm vai trò  chỉ huy của quá trình phản ứng hệ miễn dịch.  Khi vi khuẩn, độc tố gây bệnh, dị vật và vật chất dị thường xâm nhập vào trong cơ thể (như hỗn hợp kháng nguyên kháng thể, tế bào ung thư…), thông tin đó được truyền đến những vị trí đang bị nguy hiểm, thì lúc này bạch cầu sản sinh ra kháng thể bao vây và tiêu diệt vi khẩn và độc tố gây bệnh.

Trong quá trình này yếu tố phát hiện sớm nhất những tác nhân gây bệnh xâm nhập vào cơ thể chính là Canxi, vì Canxi giữ vai trò truyền dẫn thông tin  trong cơ thể rất quan trọng và Canxi còn giữ vai trò kích hoạt khả năng di chuyển và bao vây, tiêu diệt vi khuẩn, độc tố gây bệnh của bạch cầu.

f) Tim

Cơ tim co bóp nhanh hay chậm, lượng máu đưa đến tế bào nhiều hay ít lại là do canxi quyết định. Khi canxi đột nhập vào bên trong tế bào cơ tim, nó làm sống dậy abumin, kích thích van tim co bóp, tạo ra sự hưng phấn cho van tim. Quá trình này lặp đi lặp lại nhiều lần, sẽ tạo thành sự co bóp nhịp nhàng của cơ tim. Khi canxi trong máu thấp, sự co bóp của cơ tim giảm, dẫn đến những bệnh về tim, lúc này thử đưa ion canxi vào cơ tim, sức mạnh của cơ tim dần dần được hồi phục.
 

Hình - Thiếu Canxi nguyên nhân gây ra các bệnh về tim mạch

g) Xơ cứng động mạch

Khi cơ thể bị thiếu canxi trầm trọng, canxi trong máu giảm đã kích thích canxi từ xương vào máu, trữ ở trong huyết quản. Hậu quả là sẽ thu hút cholesterol đi vào huyết quản. Các chất nằm trong huyết quản sẽ dần dần dầy lên và cứng hơn, mất đi tính đàn hồi. Xơ cứng động mạch là một trong những nguyên nhân quan trọng dẫn đến bệnh cao huyết áp, bệnh tim, xuất huyết não. Gần đây, các tài liệu nghiên cứu đã chứng minh rằng, khi chữa bệnh xơ cứng động mạch thì cũng nên bổ sung canxi.

e) Đường tiêu  hóa

Trong hệ tiêu hóa, ion canxi không những có thể duy trì khống chế hoạt động của cơ trơn trong đường tiêu hóa mà còn tác dụng tham gia vào việc tiết ra và kích hoạt men tiêu hóa. Nếu bị chứng bệnh đau bụng, bệnh tiêu chảy mãn tính lâu ngày sẽ làm cho sự hấp thu canxi của ruột gặp trở ngại, dẫn đến canxi trong máu giảm, kích thích tuyến giáp trạng làm cho nồng độ inon canxi trong tế bào đường ruột tăng lên, gây ra chứng co giật của cơ trơn ở ruột.

Nếu kịp thời bổ sung canxi cho những người bị bệnh tiêu chảy thì không những bù đắp lượng canxi bị giảm sút do khả năng hấp thụ canxi của ruột kém gây nên mà còn làm cho bệnh tiêu chảy thuyên giảm. Khi thiếu canxi sẽ làm cho lượng axit trong dạ dày quá nhiều, nồng độ dịch vị quá cao, men abumin trong dạ dày tăng lên, phát sinh ra chứng viêm loét đường tiêu hóa, nếu nghiêm trọng có thể đe dọa đến tính mạng. Do đó, cùng với việc chữa bệnh như thường lệ, cần phải chú ý bổ sung đầy đủ canxi.

Thiếu canxi sẽ dẫn đến những bệnh khó lường, thiếu canxi lâu ngày sẽ dẫn đến hủy hoại sức khỏe của con người. Những căn bệnh do thiếu canxi gây ra có chủng loại vô cùng phong phú. Một thanh niên tráng kiện thiếu canxi thì dễ được tuổi tác che đậy, những người già phụ nữ và trẻ em thì biểu hiện ra bên ngoài khá rõ. Để có thể có những hiểu biết ngày nay về canxi, chúng ta đã phải trả giá khá đắt về cả sinh mạng của nhiều người và sức khỏe của rất nhiều người.

i) Đối với hệ sinh sản:

Để hình thành một thai nhi cần 2 yếu tố đó là (Trứng và Tinh Trùng). Tinh trùng muốn gặp được trứng cần có Canxi cung cấp năng lượng để di chuyển. Các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng phần đầu của những giác thể trong tinh trùng có mang 1 tinh thể do Canxi tạo thành. Khi tinh trùng tiến đến gần tế bào trứng, chính nhờ có tinh thể Canxi mà lớp màng của tế bào trứng bị phá vỡ và tinh trùng chui vào được. Quá trình thụ tinh diễn ra trong chốc lát, đồng thời làn sóng do Canxi tạo thành cũng chuyển động quanh tế bào trứng được gọi là “chấn động Canxi” có tác dụng kích hoạt tế bào trứng làm cho trứng được thụ tinh. Một cơ thể sống dạng phôi thai đã bắt đầu, sau 9 tháng 10 ngày phôi thai phát triển trong bụng mẹ, sẽ sinh ra em bé dễ thương.
 

Hình - Thiếu Canxi cũng gây nên các bệnh về vô sinh, hiếm muộn ở các cặp vợ chồng

Ngược lại, nếu lớp màng tế bào trứng của phụ nữ thiếu Canxi dẫn đến trứng yếu giống như trứng gà đẻ non, chạm vào sẽ vỡ. Lúc này khi tinh trùng tiến đến gần tế bào trứng, trứng sẽ bị vỡ nên không có hiện tượng thụ tinh tạo thành phôi thai. 

4. Những dấu hiệu biểu hiện cơ thể đang thiếu Canxi

a) Bị chuột rút

Đây là một trong những triệu chứng ban đầu của thiếu canxi. Đau cơ bắp, đặc biệt là đùi, cánh tay, nách và trong khi di chuyển hay khi đi bộ có thể là một dấu hiệu của sự thiếu hụt canxi.

b) Răng trở nên vàng hơn

Răng và xương bị tác động lớn khi bạn thiếu canxi. Do vậy khi nhận thấy dấu hiệu này bạn cần rà soát lượng canxi trong chế độ ăn và kiểm tra mật độ khoáng trong xương vì đây là một trong những dấu của tình trạng canxi.

c) Chóng mặt, tê nhức hoặc đau xương

Ngồi lâu một chỗ cảm thấy tay chân bị tê, mỏi lưng, khi đứng dậy bị hoa mắt chóng mặt. Khi canxi trong đường huyết bị giảm xuống khi đó cảm thấy hoa mắt chóng mặt, cảm giác đó chỉ diễn ra trong vài chục giây rồi lại trở lại trạng thái bình thường.

Tình trạng này xảy ra nhiều thì càng về già càng bị loãng xương, thoái hóa đốt lưng, đốt sống cổ, thấp khớp, sỏi, cao huyết áp, và rất nhiều các bệnh khác nữa…

d) Các vấn đề về đại tràng

Polyp đại tràng có thể phát triển do cơ thể không đầy đủ canxi và các yếu tố khác, do chế độ ăn uống hoặc do di truyền. Chế độ ăn giàu canxi có thể mang lại lợi ích phòng ngừa ung thư ruột kết.

e) Móng tay yếu và dễ gãy

 Móng tay cũng cần có đủ lượng canxi để mọc khỏe và không bị giòn. Móng tay yếu và dễ gãy cũng là biểu hiện của sự thiếu canxi trong cơ thể.

f) Vấn đề về thần kinh

 Bởi vì lượng canxi kết hợp với magiê và vitamin D có tác dụng điều chỉnh các xung điện của cơ thể, giảm các cơn co giật cơ và co thắt có thể xảy ra nếu cơ thể ở mức độ canxi không phù hợp.

g) Bệnh loãng xương

Mất xương, loãng xương, là đáng chú ý nhất trong danh sách các triệu chứng thiếu hụt canxi. Mất xương thường xảy ra ở phụ nữ mãn kinh hoặc sau mãn kinh có nồng độ estrogen giảm, làm giảm sự hấp thu canxi. Bởi vì cơ thể nếu thiếu canxi thì sẽ rút canxi từ xương để phục vụ nhu cầu của tim và các cơ quan khác mà dựa vào nó.

Thiếu xương (giai đoạn bắt đầu của loãng xương) và loãng xương cần phải được theo dõi và đánh giá thường xuyên, bằng cách đo mật độ xương và kiểm tra nồng độ canxi trong máu một cách định kỳ.

h) Mất ngủ

Đây cũng là một dấu hiệu quan trọng của sự thiếu hụt canxi. Trong nhiều trường hợp, người không có đủ canxi trong chế độ ăn uống sẽ bị mất ngủ. Trong một số trường hợp, người thiếu canxi vẫn ngủ nhưng giấc ngủ không đủ sâu, thức dậy vẫn thấy mệt mỏi.

5. Mỗi ngày cơ thể bạn cần hấp thụ bao nhiêu canxi là đủ?

Con người cần phải đảm bảo một lượng canxi nhất định trong cơ thể. Nhưng không phải ai cũng biết bao nhiêu mới là đủ. Nếu thiếu canxi cũng không tốt mà thừa canxi cũng không được, vì vậy các tổ chức y tế đã đưa ra những tỉ lệ canxi cần bổ sung vào cơ thể tùy vào độ tuổi của mỗi người.

Theo tổ chức y tế thế giới WHO, mỗi ngày con người cần 1 lượng canxi từ 800 – 1000mg:

+ Trẻ em 0-1 tuổi: cần 400mg – 600mg /ngày
+ Trẻ em 1-10 tuổi : cần 800 mg /ngày
+ Người lớn  11- 24 tuổi cần 1200 mg /ngày
+ Người lớn 24 – 50 tuổi cần 800mg – 1000mg /ngày
+ Phụ nữ có thai, người cao tuổi: cần 1200 mg – 1500 mg /ngày
Theo kết quả điều tra người ta thấy rằng: Lượng canxi hấp thụ của dân chúng ở vùng
+ Kinh tế phát triển khá là: 500 mg/ngày/người
+ Kinh tế phát triển trung bình là: 350 mg/ ngày/người
+ Kinh tế phát triển kém là: 270 mg/ ngày/người

6. Bô sung Canxi bằng cách nào?

Đây là điều mà đa số chúng ta đều quan tâm, hiện nay có rất nhiều cách bổ sung canxi cho cơ thể, ngoài việc chú trọng trong vấn đề ăn uống hàng ngày, bạn cũng có thể cung cấp lượng canxi thiết yếu vào cơ thể bằng các sản phẩm thực phẩm chức năng.

Nhưng để lựa chọn thực phẩm nào vừa có hàm lượng canxi cao, vừa có độ hấp thu tốt thì không phải ai cũng hiểu biết được. 

Dưới đây là thực phẩm Sữa non Alpha lipid được sản  xuất bởi tập đoàn New Image là một trong những sản phẩm mà được nhiều người quan tâm và sử dụng để bổ sung Canxi mỗi ngày
 

Hình - Bổ sung Canxi bằng sữa non Alpha lipid cho xương chắc khỏe mỗi ngày

Với 1 lon Alpha Lipid (450 gam) cung cấp cho bạn 28000 mg Canxi, tương đương 6250 mg Canxi/100 gam, một hàm lượng canxi cực kỳ cao so với các sản phẩm cùng loại ngoài thị trường.

Hãy thử so sánh với sản phẩm sữa thường:

+ Trong 100 gam sữa tường chỉ có từ 600mg - 1000 mg Canxi 
+ Nhưng trong 100 gam sữa Alpha lipid có đến 6250 mg Canxi

Như vậy hàm lượng Canxi trong sữa Alpha lipid cao gấp 6 - 10 lần sữa thông thường. Vậy để cung cấp một lượng canxi bằng nhau cho cơ thể thì chi phí cho việc mua sữa thông thường ở bên ngoài thị trường sẽ cao gấp từ 6 đến 10 lần. 

Ví dụ: 1 lon sữa thông thường ở bên ngoài thị trường khoảng: 400.000 đồng/lon
Như vậy để bổ sung được 28000 mg Canxi cho cơ thể thì chi phí cho sữa thông thường là từ 2,4 triệu đến 4 triệu đồng/ tháng. Trong khi đó chi phí cho sữa Alpha lipid chỉ có 1.296.000 đồng/lon/tháng

Ngoài ra:  Canxi trong sữa thông thường đa số là Canxi Carbonate, chính vì vậy độ hấp  thu của loại canxi này từ 30% - 40%, còn lại từ 60% - 70% sẽ bị đào thải ra ngoài,  nhưng khả năng hòa tan của loại Canxi này trong nước rất kém nên không thể đào thải hết ra ngoài theo đường tiểu tiện. Nếu chúng ta sử dụng Canxi này về lâu dài sẽ bị lắng cặn và gây nên sỏi thận, sỏi niệu dạo, sỏi bàng quan...

Ngược lại Canxi trong sản phẩm Alpha Lipid là Canxi ion phosphate, canxi này có ưu điểm là độ hấp thu cao từ 95% -98%, và khả năng hòa tan trong nước rất tốt, nên không gây ra hiện tượng lắng cặn khi dùng trong thời gian dài.

Trên đây là những thông tin hữu ích về Canxi và tác dụng của canxi đối với sức khỏe con người, hãy vì sức khỏe bản thân, bổ úng Canxi đủ và kịp thời.

®Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Nếu quý đọc giả thấy hữu ích, hãy chia sẻ cho nhiều người cùng đọc, và đừng quên truy cập VÀO ĐÂY để tìm hiểu thêm những thông tin mới nhất mà chúng tôi cập nhật hằng ngày.