Rau đắng biển(Bacopa monnieri)

I. Tìm hiểu chung về rau đắng biển

1. Rau đắng biển là thảo dược gì?

• Tên khoa học: Bacopa monnieri 
• Tên thông thường: Brahmi, Jalnaveri, Jalanimba, Sambrani chettu, thyme-leaved gratiola, Bacopa, Babies tear, Bacopa monnieri, Hespestis monniera, Nirbrahmi
• Tên gọi khác: Rau sam trắng, rau sam đắng, cây ruột gà.
• Tên tiếng Anh: Water Hyssop, Bacopa

Rau đắng biển(Bacopa monnieri) là một loại cây leo làm thuốc lâu năm thuộc họ Scrophulariaceae với lá thuôn nhỏ và hoa màu trắng đến tím thường được sử dụng trong y học Ayurvedic có nguồn gốc từ tiểu lục địa Ấn Độ. 

Brahmi có nguồn gốc từ thần thoại Hindu có nghĩa là "Brahma" hay "đấng sáng tạo tối cao". Thuật ngữ Brahmi đã được sử dụng để mô tả Bacopa monnieri, Centella asiatica (Gotu kola), hoặc sự kết hợp của hai loại thực vật này. Rau đắng biển(Bacopa monnieri) có nguồn gốc từ Ấn Độ, Đông Dương, Úc và Sri Lanka. Lá được sử dụng làm thuốc.

2. Thành phần của rau đắng biển là gì?

Rau đắng biển(Bacopa monnieri) chứa saponin triterpenoid (Bacoside A, bacoside B, bacopasaponin, D-mannitol, axit A, monnierin), alkaloid (brahmine, nicotin, herpestine, hydrocotyline), flavonoid (luteolin, apigenin), glycoside (asiaticoside, thanakunicide), chất phytochemical (axit betulinic, axit betulic, wogonin, oroxindin, stirysterol, beta-sitosterol), sapogenin (jujubacogenin, pseudojujubacogenin) và các hợp chất khác (axit Brahmic, brahamoside, brahminoside, axit isobrahmic.)  Các saponin được cho là chịu trách nhiệm về hầu hết các hoạt động dược lý. 

Rau đắng biển(Bacopa monnieri)

3. Tác dụng của rau đắng biển là gì?

Rau đắng biển(Bacopa monnieri) còn gọi là brahmi, là loại cây đã được dùng trong y học cổ truyền Ấn Độ. Brahmi là thuốc bổ não. Rau đắng biển được dùng để thúc đẩy sức khỏe tinh thần toàn thể bằng cách làm trẻ hóa chức năng tối ưu của não. Rau đắng biển có lợi trong:

• Điều trị bệnh Alzheimer;
• Cải thiện trí nhớ;
• Giảm lo lắng;
• Điều trị rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD);
• Chữa dị ứng;
• Điều trị hội chứng ruột kích thích;
• Chống stress;
• Nhận thức;
• Nâng cao sự tập trung;
• Chữa bệnh tâm thần;
• Điều trị co giật;
• Điều trị động kinh;
• Hiệu quả gây mê (không làm giảm cảm giác).

Người ta cũng dùng rau đắng biển để điều trị chứng đau lưng, khàn giọng, bệnh tâm thần, chứng động kinh, đau khớp và vấn đề về tình dục ở cả nam và nữ.

3. Tác dụng dược lý của rau đắng biển

Rau đắng biển có các tác dụng dược lý sau:

• Tác dụng trên huyết áp: Alkaloid brahmin chiết từ rau đắng biển với liều 0,5 mg/kg ở mèo có tác dụng làm hạ huyết áp. Tuy nhiên, liều nhỏ hơn lại gây tăng huyết áp nhẹ do co mạch và kích thích cơ tim.
• Tác dụng trên hô hấp: brahmin với liều nhỏ, có tác dụng kích thích hô hấp.
• Tác dụng trên cơ trơn: ở nồng độ rất loãng 1/200000 đến 1/500 000, brahmin có tác dụng tăng co bóp ruột và tử cung cô lập.
• Tác dụng kích thích hệ thần kinh: brahmin cũng giống như strychnin có tác dụng kích thích thần kinh trung ương, gây hưng phấn các cơ quan, đặc biệt là kích thích tủy sống. Ngoài ra, nó có tác dụng kích thích trực tiếp trên tim, khác với strychnine ở chỗ chỉ gián tiếp kích thích tim.
• Tác dụng chống ung thư: cao khô chiết cồn của toàn rau đắng biển có tác dụng ức chế sự phát triển tế bào ung thư Walker carcinosarcoma 256 khi tiêm bắp cho chuột cống trắng.
• Độc tính: brahmin có độc tính cao. Ếch bị chết trong vòng 10 phút với một liều 5mg/kg thể trọng, còn chuột cống trắng và chuột lang chết trong vòng 24 giờ khi dùng liều 25mg/kg.
• Hoạt tính an thần, giải trừ lo âu: cao rau đắng biển (chứa 25% bacoside A) có tác dụng giải trừ lo âu tương đương với benzodiazepam và lorazepam. Hoạt tính này phụ thuộc vào liều lượng sử dụng, không gây tác dụng không mong muốn (hay quên, nhầm lẫn) như lorazepam.
• Hoạt tính chống oxy hóa: rau đắng biển có hoạt tính chống oxy hóa khi thử nghiệm trên não của chuột bằng xác định hoạt tính của các enzyme superoxide dismutase (SOD), catalase (CAT) và glutathion peroxidase (GPX). Hoạt tính này có thể so sánh với deprenyl. Tác dụng của rau đắng biển diễn ra trên toàn não bộ trong khi tác động của deprenyl bị giới hạn.
• Thí nghiệm trên chuột bị bệnh Alzheimer, rau đắng biển làm giảm tổng lượng β-amyloid (nguyên nhân gây rối loạn giấc ngủ, gây bệnh Alzheimer) trong não.
• Dịch chiết của rau đắng biển trong ethanol tác dụng trên chuột nhắt giúp làm giảm chứng hay quên gây ra bởi scopolamine (một loại ma túy), có thể do cơ chế làm cải thiện lượng acetylcholine.

4. Cơ chế hoạt động của rau đắng biển là gì?

Bacopa monnieri có nhiều tác dụng dược lý, bao gồm chống oxy hóa, chống viêm, chống co giật, thuốc bổ tim, thuốc giãn phế quản và bảo vệ loét dạ dày tá tràng.  

Bacopa có tác dụng bảo vệ chống lại tổn thương oxy hóa thông qua việc giảm mức độ protein carbonyl trong cả tế bào chất và ty thể ở tất cả các vùng não.  Bacopa có tác dụng trong việc ngăn ngừa quá trình peroxid hóa lipid ở vỏ não trước trán, thể vân và vùng đồi thị của chuột. 

Với sự hiện diện của các gốc tự do, tuyến phòng thủ đầu tiên là superoxide dismutase chống oxy hóa, chất này tăng lên khi bị stress oxy hóa. Một nghiên cứu đã báo cáo hoạt động của superoxide dismutase giảm xuống mức bình thường ở chuột mắc bệnh tiểu đường được điều trị. Điều này gợi ý sự cân bằng nội môi giữa các loài oxy hóa và chống oxy hóa. Glutathione giảm đã bị suy giảm đáng kể ở chuột mắc bệnh tiểu đường so với chuột không mắc bệnh tiểu đường do stress oxy hóa. Bacopa đã được báo cáo là làm tăng mức độ glutathione giảm.  

Catalase là một enzyme chống oxy hóa phổ biến được tìm thấy ở hầu hết các sinh vật sống tiếp xúc với oxy. Sự suy giảm hoạt động catalase trong tế bào lympho của chuột đực ở độ tuổi trung niên trở lên liên quan đến tuổi tác đã tăng lên đáng kể so với những người được điều trị bằng Bacopa . [29]  Trong các mô hình mô động vật, Bacopa đã được chứng minh là làm tăng phản ứng thích ứng với các tác nhân gây căng thẳng. Nó bình thường hóa mức độ monoamine và corticosterone trong các mô hình thí nghiệm về căng thẳng.

II. Cách sử dụng rau đắng biển

1. Liều dùng thông thường của rau đắng biển là gì?

Liều khuyến cáo là 300mg chiết xuất rau đắng biển, bạn dùng mỗi ngày trong 12 tuần.

Liều dùng của rau đắng biển có thể khác nhau đối với những bệnh nhân. Liều lượng dựa trên tuổi, tình trạng sức khỏe và một số vấn đề cần quan tâm khác. Bạn hãy thảo luận với thầy thuốc và bác sĩ để tìm ra liều dùng thích hợp.

2. Cách dùng rau đắng biển để chữa bệnh

Sau khi thu hái rau đắng biển và rửa sạch, bạn có thể dùng ở dạng tươi hoặc phơi khô. Dưới đây là một số cách sử dụng rau đắng biển bạn nên tham khảo:

• Thuốc sắc: bạn dùng 6-12g rau đắng biển khô, sắc uống ngày 1 lần.
• Dùng ngoài da: bạn đun nước tắm hoặc giã nhỏ cây tươi lấy nước trộn cùng với dầu hỏa xoa chỗ đau.
• Trà: bạn cho 1-2 muỗng cà phê lá rau đắng biển ngập trong 1 cốc nước sôi trong 5-10 phút, uống 3 lần mỗi ngày.
• Ngâm rượu: bạn dùng 1-2 muỗng cà phê rượu ngâm hoặc 1-2 muỗng siro từ rau đắng biển mỗi ngày.
• Dịch chiết xuất: dịch chiết xuất từ rau đắng biển tiêu chuẩn hóa có chứa 20-50% hàm lượng Bacosides, liều dùng là 150mg, ngày dùng 2 lần.

Ngoài ra, rau đắng biển còn thường được ăn như rau sống hoặc nấu chín trong các bữa ăn.

®Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Nếu quý đọc giả thấy hữu ích, hãy chia sẻ cho nhiều người cùng đọc, và đừng quên truy cập VÀO ĐÂY để tìm hiểu thêm những thông tin mới nhất mà chúng tôi cập nhật hằng ngày.